اول مهر 1388 – 23سپتامبر: آغاز ماه ”مهر“

فریدون پیشدادی

”مهر“ نام یکی از خدایان آریاییها پیش از زرتشت بوده و پس از زرتشت یکی از ایزدان یا فرشتگان آیین مزدیسنا گردید. در فرهنگ قدیم ایران, مهر را فرشتهیی میدانستند که مهر و محبت و تدبیر امور مالی و مصالح مردم در دست اوست و ماه مهر نیز متعلق به اوست. در شاهنامه فردوسی که حاوی بسیاری از اساطیر اوستایی و پهلوی می‌باشد، مهر و مهرگان را به فریدون پیشدادی، منسوب نموده و سروده است:
 

به روز خجسته بر مهر و ماه
به‌سر برنهاد آن کیانی کلاه
 بفرمود تا آتش افروختند

همه عنبر و زعفران سوختند

کنون یادگار است از او ماه مهر

بکوش و به‌رنج ایچ منمای چهر

 ایرانیان باستان، تقسیم سال به ماهها و روزها و اسم‌گذاری آنها را از بابلیان و مصریان یاد گرفته و آن ‌را به خدمت فرهنگ و سنن خویش درآورده ‌بودند. بدین قرار که هر روز و هر یک از ماههای سال به‌نام امشاسپندی (یعنی ایزد بی‌مرگ و جاودانه‌یی) خوانده می‌شد. ازجمله این ایزدان ”میتزه“ یعنی ”مهر“، ایزد خورشید و نور بود که در اصل معنی لفظی آن به لغت اوستایی طلوع و غروب‌کننده است.